به مناسبت 12 یونی، روز جهانی علیه کار کودکان
کودکان کار و بی خردی نظام های ضدانسانی
عباس(بابك) رحمتي
کودکان خیابانی
کودک خیابانی کودک بی خانمانی است که دورهای از زندگی خود را در خیابان سپری میکند. کودک خیابانی یک ناهنجاری اجتماعی است. کودک خیابانی بر اساس ماده یک پیمان نامه حقوق کودک، به افرادی اطلاق میشود که زیر ۱۸ سال میباشند، در خیابان زندگی و کار میکنند. خانواده ندارند و یا امکان دسترسی به خانواده برخی از آنها وجود ندارد. برای برخی از آنها بازگشت به خانواده امکان دارد و خانواده نیز منتظر بازگشت آنهاست.
هم چنین هستند کودکانی که اصلا خانواده ای منتظر آنان نیست. عواملی مانند ناکامی خانوادگی، جنگ، فقر، حوادث و سوانح طبیعی یا انسانی، سوء استفاده توسط بزرگسالان، مهاجرت و خشونت از مهمترین عوامل کشانده شدن کودکان به خیابانها هستند. تمامی حامیان حقوق بشر باید دست بدست هم دهند و در سراسر جهان از حقوق این کودکان که گاه با خطرهای جانی مواجه هستند دفاع کنند. این وظیفه بر روی دوش وکلا و قضات در جای جای جهان بیشتر سنگینی می کند.
کودکان کار
قصه كودكان كار، لكه ننگي است بر پيشانى نظام هايي كه سرمايه هاي كشور را صرف سلاح هاي اتمي و موشكي مي كنند. تا جايي كه رقابت با كشورهاي قوي تر از خود را در اولويت كارخود قرار ميدهند. اين گونه نظام ها با چنين سياستي توان مالي مردم را هر روز ضعيف تر مي كنند بطوري كه بسياري از خانواده ها در روزمرگي هاي خود گرفتارشده و مجبور مي شوند فرزندان زير هژده سال خود را به خيابان ها فرستاده تا نان آوري كنند. سرنوشت اين كودكان چه خواهد شد؟ كودكاني كه باید سر کلاس باشند ولی در بهترین شرایط سنی برای تحصیل بدون هیچ تضمین جانی در خیابان ها پرسه می زنند. آنها در شرايط كاملا نامعلومی بسر مي برند و به راحتي بازيچه دست بزهكاران ،سارقين، قاچاقچي ها و باندهاي توزيع مواد مخدر، حتی عوامل ايجاد خانه هاي فساد قرار مي گيرند. در چنين وضعيتي اين كودكان از آموزش و پرورش و تحصيل عاليه محروم مي مانند و دربسياري مواقع در مقایسه با ساير كودكان از ايجاد يك زندگي سالم باز مي مانند. مواردي هم هست كه برخی از اين كودكان خياباني از انگيزه هاي بالایي برخوردارند و همچون درختي كه در كوير مي رويد، رشد مي كنند و بسيار قوي و محكم مي شوند.
بر اساس آمار سازمان جهانی کار (ILO)، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان محروم از کودکی میشوند. طبق این آمار ۱۲۰ میلیون نفر از آنها وارد بازار کار شده و مشغول به کار تمام وقت هستند. ۶۱٪ این کودکان در آسیا، ۳۲٪ در آفریقا و ۷٪ درآمریکای لاتین زندگی میکنند. قاچاق انسان از راههای عمده وارد کردن این کودکان به بازار است. به جز کارگری بردهوار، روسپیگری و فروش اعضای بدن از دیگر سرنوشتهای کودکان قاچاق است.