ویژگی های انقلاب “زن، زندگی، آزادی” و خصیصه های انقلاب زنانه – به مناسبت روز جهانی زن – دکتر شهلا عبقری

دکتر شهلا عبقری

روز جهانی زن، روزی است که تمامی زنان، اقلیت های جنسی و برابری خواهان برای رفع تبعیض جنسیتی تجدید عهد می کنند، دستاوردها را جشن می گیرند و کمبود ها را بررسی می کنند. بیش از صد سال است که جنبش رهایی از تبعیض جنسیتی همچنان ادامه دارد ، ولی هنوز هستند کشورهایی که زنان با چالش های بسیاری برای رفع تبعیض روبرو می باشند. امسال ما در شرایطی روز جهانی زن را گرامی میداریم که زنان و دختران و جوانان سرزمین ما، جنبش نوین “زن، زندگی، آزادی” را از شهریور ۱۴۰۱ آغاز کرده اند. این جنبش که مهمترین هدفش رفع تبعیض جنسیتی است، نقطه عطفی است در مبارزات زنان ایران برای رسیدن هدف جهانی رهایی از تبعیض.  بیش از ۱۲۰روز از این جنبش انقلابی می گذرد و امروز می توان آن را انقلاب زنانه خواند زیرا در جامعه ایران دگرگونی به وجود آورده و دارای ویژگی ها ی خاصی است که با جنبش ها و انقلاب های پیشین متفاوت است. این ویژگیها را می توان چنین خلاصه کرد:

همراهی مردان با زنان

جنبش با اعتراصات، در پی قتل مهسا / ژینا، دختر کرد که در مراسم خاکسپاریش در کردستان “دختر ایران” خوانده شد با شعار “زن، زندگی، آزادی” آغاز شد. اعتراضات با زنان و دختران در صف اول آن و “همراهی مردان” که این بار نگفتند ، “حجاب مشکلی نیست که باید به آن پرداخت” ابتدا در کردستان و به سرعت در بیشترین شهر های ایران شکل گرفت. در خلال عمر رژیم اسلامی، زنان علیه حجاب اجباری، قوانین زن ستیز، تبعیض‌های جنسیتی، جداسازی جنسیتی و خشونت روزمره حاکم بر آنان مبارزه و مقاومت کردند و در طی این سالها نه تنها مردان در کنار زنان قرار نگرفتند بلکه در مواقعی در مقابل زنان نیز قرار گرفته اند.

حجاب اجباری

حجاب اجباری “پاشنه آشیل جمهوری اسلامی” نقطه آغازین این جنبش بوده که از اهمیت بسزایی برخوردار است. چهل و چهار سال مبارزه مستمر زنان علیه “حجاب اجباری” و کمپین های بسیاری علیه آن و از سر بر افکندن حجاب در خیابان ها آنچنان رژیم را مستاصل کرد که حتی سردمدارانشان بارها اذعان کرده اند که در این راه شکست خورده اند. رژیم برای پاسداری از حجاب اجباری به ابداع ترفند های گوناگون که آخرینش همان آتش به اختیار کردن گشت ارشاد بود، پرداخت که سبب قتل ژینا شد.
رژیم اسلامی از حجاب اسلامی به شدت محافظت می کند زیرا که حجاب هویت و اسلامیت رژیم است و از این طریق است که می تواند پابرجا بماند. دیده ایم که رژیم اسلامی با هدف اقتدار بر نیمی از جمعیت ایران یعنی زنان، فرمان حجاب اجباری را بلافاصله پس از انقلاب اسلامی صادر کرد و بدین ترتیب پایه گذاری اقتدار را از زنان شروع و نهایتا به کل جامعه انتقال داد. فرمان حجاب یک فرمان سیاسی بود و برای پابرجایی قدرت سیاسی رژیم صادر شد و تمامی مبارزات زنان علیه حجاب، سیاسی است زیرا که پایه ها ی رژیم اسلامی را به لرزه در می آورد و میتواند آن را بزیر بکشد.

مقابله با مردسالاری و رفع تبعیض جنسیتی

رژیم اسلامی مالکیت بدن زن را پس از پدر، همسر، برادر و تمامی نرینه های خانواده و فامیل برای خود بر کرسی می نشاند و مردسالاری را به درجه اعلا در جامعه مستحکم می سازد.  ین انقلاب مبارزه با مردسالاری و بسیاری از سنت های کلیشەای و تابوها ی زن ستیز جامعه را سرلوحه اهداف خود دارد و نخستین انقلابی است کە تبعیض جنسیتی و بطور کل تبعیض در کلیه قشر های اجتماعی را نفی می کند و به دنبال جامعه انسانی بدون تبعیض است.

همبستگی

گسترش سریع اعتراضات از کردستان به تمامی استان ها و بیش از 300 شهر، و حتی روستاها نشان دهنده توانایی این جنبش در ایجاد همبستگی بین تمامی اقشار گوناگون مردمان ایران است که از نسل ها، نحله های سیاسی و اتنیک های گوناگون تشکیل شده اند.

حمایت و پشتیبانی گسترده ایرانیان در سراسر جهان

ایرانیان در بیش از 100 شهر در سراسر جهان تظاهرات اعتراضی با مشارکت صد ها هزار نفر برگزار کردند و از این انقلاب بی همتا حمایت کردند. آنان توانستند حمایت های نهاد های بین المللی، حقوق بشری، زنان، هنرمندان، نویسندگان، ورزشکاران و سران کشور ها را بطور گسترده به خود جلب کنند. حتی بسیاری از اعضای پارلمان اروپا و کانادا “کفالت سیاسی” زندانیان این انقلاب را بە عهدە گرفتەاند. زندانیانی که حکم اعدام به دلیل شرکت در اعتراضات برایشان صادر شده است. اخراج جمهوری اسلامی از کمیسیون “مقام زن” سازمان ملل و تشکیل کمیتە حقیقت‌یاب به دنبال تلاش های زیاد ایرانیان خارج انجام گرفت که نشانده این است که ایرانیان ساکن خارج توانسته اند صدای مردمان کف خیابان را به مجامع بین المللی برسانند. حمایت و همراهی گسترده ایرانیان خارج از کشور و جهان بی سابقه بوده است

فرا ایدئولوژیک با شعار زن، زندگی، آزادی

انقلاب جاری فرا ایدئولوژیک با شعار نوین و مدرن “زن، زندگی، آزادی” است که به طبقه یا قشر خاصی تعلق ندارد و خواهان زندگی عادی و رفاه برای تمامی مردمان ایران است. این انقلاب شعار ی در پیشانی دارد که از سه واژه ساخته شده که در بطن خود مفاهیم بسیاری را در بر می گیرد.
“زن”
زنان نیمی از مردمان ایران اند که در خلال عمر جمهوری اسلامی تحت تبعیض و ستم چند لایه بوده اند و بیشترین ستم ها بر آن ها رفته است. بنابراین در اولین نگاه واژه “زن ” نشانگر حقوق انسانی زنان است. اما این واژه در مفهومش عمیق تر میشود و به مردان هم ارتباط پیدا می کند. زیرا مردان با آگاهی هایی که در خلال مبارزات زنان به دست می آورند، در می یابند که جامعه ای که نیمی از جمعیتش انسان درجه دوم است، بر جا ماندن مردان در منزلت انسانی امکان پذیر نیست و برای رسیدن به یک جامعه انسانی باید با زنان همراه شوند.
تجربه مبارزات زنان و برابری خواهان در جهان نیز نشان میدهد که در کشورهایی که برابری جنسیتی برقرار شده و دارای شکاف جنسیتی بسیار پایین‌اند، زنان و مردان در رفاه ،سلامت، شادی، عشق، مهربانی، آرامش و آسودگی زیست می کنند. و به همین دلیل است که در این انقلاب، مردان همراه زنان اند و دریافته اند که برابری جنسیتی تنها به نفع زنان نیست بلکه به نفع مردان و تمامی قشر های جامعه می باشد. همچنین واژه “زن ” بر فردیت و استقلال زن تکیه می کند و در مقابل نیرویی مانند حکومت، سنت و دین برای کنترل فردیت، و اندیشه و اراده مستقل می ایستد.
“زندگی”
در شعار سه گانه انقلاب “زندگی” درست در مقابل رژیم زندگی کش قرار دارد که چهل ‌و‌ چهار سال است که مرده‌گی را برای مردم تبلیغ می کند و می خواهد آنها را برای مردن و زندگی بهشتی آن دنیایی آماده کند. زندگی در این شعار نشان دهنده این است که آنچه که زنان و جوانان و تمامی مردمان ایران تجربه می کنند زندگی نیست و از زندگی طبیعی و دلخواه انسانی بسیار بدور است. زندگی روزمره مردمان ایران که اکثریت در زیر خط فقر هستند و در آن از رفاه، سلامت، شادی و آرامش خبری نیست، به دلیل حاکمیت رژیم تمامیت خواه اسلامی است که به وجود آورنده بحران های اقتصادی، اجتماعی، فساد فزاینده،شدت آلودگی محیط زیست و نابودی منابع طبیعی است. زندگی معمولی دلخواه زنان و جوانان و همه مردمان ایران که در آن شرایط مادی، روحی و روانی شایسته‌ی شئون انسانی آماده باشد از توان رژیم فاشیست اسلامی در ایران به دور است. بنابراین برای رسیدن به اهدافی که در زیر همین واژه به ظاهر ساده و پر محتوا وجود دارد گذر ار این نظام الزامی است.
“آزادی”
آزادی در این شعار نشان دهنده احتیاج مبرم زنان و جوانان و تمامی مردمان ایران به فضای باز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. آنان خواستار جامعه ای هستند که بتوان در آن آزادی اندیشه و سخن، آزادی احزاب، آزادی اجتماعات، آزادی مطبوعات، آزادی پوشش، آزادی عملکرد‌ ها، آزادی خوردن و خوابیدن ها و … را داشت. واژه آزادی در این شعار بسیار پر اهمیت است زیرا در جامعه ما، مردمان از منزلت انسانی به امت اسلام تنزل پیدا کرده اند و فقط باید گوش به فرمان وادیان امور باشند، وادیان اموری که با امنیتی ترین و پلیسی ترین شیوه ها تلاش دارند که مردمان را در محدوده امت نگه دارند و اعمال آنها را کنترل کنند.
در قرن بیست و یک که در بیشترین نقاط جهان، مردمان از بیشترین آزادی ها برخوردارند، معدود کشورهایی هستند که این چنین عمل می کنند! در تجربه انقلاب های پیشین مانند انقلاب مشروطه و انقلاب پنجاه و هفت، خواست آزادی یکی از مهمترین خواسته های این دو انقلاب بود. اما دیدیم که در انقلاب مشروطه به دلیل مشارکت و دخالت روحانیون، “آزادی” در قانون اساسی مشروط شد و نهایتا در انقلاب اسلامی “آزادی” در قانون اساسی محو شد. بنابراین واژه “آزادی” به معنای گرفتن قدرت از دین است زیرا که تاکنون سلب آزادی ها همیشه از دین بوده است.

انقلاب زنانه و خصیصه‌های آن

نام این انقلاب که زنانه نامیده میشود برخلاف نظری است که می انگارد که با زنانه خواندن، جدایی بین زنان و مردان به وجود می آید. “انقلاب زنانه”، جنسیت های گوناگون را به بطور برابر در کنار هم قرار میدهد و بین هویت های جنسی، قومی، اتنیکی، پیوند و همبستگی برقرار می کند. زنان و مردان برابری خواه را نه تنها در ایران بلکه در سراسر منطقه و جهان متحد و هم بسته می داند تا آپارتاید جنسی و زن ستیزی را از جوامع بشری بزداید. برابری خواه است و انسانی را برتر از دیگری نمی پندارد و همه مواهب زندگی را از آن همه میداند.
نگرشی زنانه دارد زیرا جامعه ما سالیان دراز تحت نگرش مردانه مدیریت و اداره شده و پدر – مرد سالاری در بن جامعه کاشته شده است و این البته بدین معنی نیست که چاره، مادر – زن سالاری است. اکنون زمان آن فرا رسیده که زنان و مردان همپای هم با نگاه متفاوت به جهان هستی راهکارهای رهبری و مدیریتی جامعه را ارائه دهند تا توازن قوا برای یک جامعه سالم و مدرن فراهم گردد. اگر بیاد داشته باشیم بودند تحلیل گرانی پیش از آغاز این انقلاب که زنانه بودن آن را پیش بینی کرده اند. شرایط تبعیض شدید جنسیتی در سال های گذشته و مبارزات بی امان زنان بر ضد زن ستیزی و آپارتاید جنسی‌ که همواره به وسیله نظام توتالیتر به شدت سرکوب شده است، زمینه اینگونه پیش بینی ها است.

“انقلاب زنانه” به معنی ایفای نقش مهم زنان بر ضد تبعیض، بی حقوقی اقشار گوناگون جامعه، فقر، و خفقان سرسام آور است که هدف بر برکناری کلیت نظام دین سالار و زن ستیز دارد و حق خواهی زنان، مردان و تمامی ستم دیدگان را نمایندگی میکند. مهمترین هدف این انقلاب از بین بردن تبعیض جنسیتی و تبعیض در تمامی قشر های گوناگون اجتماعی است. با پیروزی این انقلاب، حکومت تمامیت گرای اسلامی که بر قوانین زن ستیز و محرومیت زنان از حقوق انسانیشان پایه گرفته، فرو خواهد ریخت و. ریشه های پدرسالاری- مردسالاری در جامعه تضعیف خواهد شد تا به تدریج تحت آموزش و ایجاد فرهنگ برابری جنسیتی از بین برود. نظامی دموکراتیک بر اصول منشور حقوق بشر که دین هیچ قدرتی در حکومت و سیاست ندارد بر پا خواهد شد و جامعه ای برابر که در آن از انواع تبعیض خبری نیست و انسان ها با رفاه ، شادی، مهربانی، عشق و آرامش در آن زندگی می کنند، به وجود خواهد آمد.
گرامی باد روز جهانی زن
پیروز باد انقلاب “زن، زندگی آزادی””

۱۶اسفند ۱۴۰۱ | 07-03-2023

Facebook Comments Box

About مجید شمس

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *